O projekcie
JAKI JEST CEL PROJEKTU ?
Głównym celem projektu jest opracowanie, testowanie i wdrożenie kompleksowego modelu wsparcia wysokowrażliwych dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
CZEGO DOTYCZY PROJEKT ?
Wysoka wrażliwość to cecha temperamentu, która charakteryzuje około 20% społeczeństwa. Badania potwierdzają, że osoby wysokowrażliwe (ang. highly sensitive) przetwarzają informacje i bodźce płynące z otoczenia silniej (intensywniej) i głębiej niż inni. Osoby te są bardziej wrażliwe, zarówno na pozytywne, jak i negatywne doświadczenia.
Zdaniem Elaine N. Aron, autorki koncepcji wysokiej wrażliwości, liczba osób charakteryzujących się wysoką wrażliwością jest zbyt duża, by można było traktować tę cechę jak każdą inną, jednak zbyt mała, by osoby te mogły być rozumiane i wspierane przez otoczenie w adekwatny sposób.
Wysokowrażliwe dzieci są uważne na nastroje innych osób, szybko się denerwują, zwłaszcza gdy mają do zrobienia wiele rzeczy na raz, są dokładne, zdyscyplinowane, starają się nie popełniać błędów, trudno im pracować, gdy są obserwowane lub gdy są pod presją. Zazwyczaj najpierw obserwują a dopiero później działają. Część z nich jest szczególnie uzdolniona.
Dzieci te są bardziej wrażliwe na otoczenie i odpowiadają na nie silniejszymi reakcjami emocjonalnymi i behawioralnymi (np. płaczem, niezadowoleniem, krzykiem, smutkiem, złością). Wysokowrażliwe dzieci w sytuacjach doświadczania zbyt dużej ilości bodźców przyjmują zachowania mylone z nadpobudliwością, deficytami koncentracji uwagi, zaburzeniami przetwarzania sensorycznego (ang. Sensory Processing Disorder). Zachowania dzieci wysokowrażliwych określane są także jako nieśmiałość, wycofanie, bojaźliwość. Dzieci te bardziej się stresują i z większą trudnością niż ich rówieśnicy przyjmują zmiany w swoim otoczeniu. Dzieci wysokowrażliwe odznaczają się również kreatywnością, intuicją i poczuciem humoru.
Wysoka wrażliwość może być zarówno czynnikiem ryzyka, jak i czynnikiem chroniącym prawidłowy rozwój dziecka.
DLA KOGO ?
Przygotowaliśmy ten projekt aby w sposób kompleksowy wspierać dzieci wysokowrażliwe.
Planowane działania obejmują wsparcie dzieci w wieku przedszkolnym (3-6 lat) i wczesnoszkolny (7-10 lat), ich rodziców i ich nauczycieli, czyli środowisko przedszkolne i szkolne. Opracowane materiały kierowane są do najbliższego środowiska dzieci wysokowrażliwych. Wyszliśmy z założenia, że osoba dorosła pełni szczególnie ważną rolę w rozwoju dziecka i jest podstawowym źródłem wsparcia emocjonalnego. Dla dzieci wysokowrażliwych nieadekwatne warunki rozwoju mogą stać się szczególnie uciążliwe i w konsekwencji zaważyć na ich przyszłości.
CO ZNACZY: E-MOTION – POTENCJAŁ WYSOKIEJ WRAŻLIWOŚCI?
Jest to opracowany przez pracowników naukowych, badaczy i praktyków, pierwszy w Polsce projekt zorientowany na wsparcie wysokowrażliwych dzieci w ich najbliższym środowisku.
Zwracamy uwagę na kluczową rolę jakości najbliższego środowiska (środowiska domowego i środowiska szkolnego) w tworzeniu warunków do prawidłowego rozwoju dzieci wysokowrażliwych. Wrażliwość przetwarzania sensorycznego (ang. Sensory Processing Sensitivity – SPS) to cecha opisująca indywidualne różnice we wrażliwości zarówno na pozytywne jak i negatywne środowisko. Odpowiednie wsparcie dla dzieci pozwala rozumieć i traktować wrażliwość jako potencjał a nie deficyt czy obciążenie.
Doświadczenia wczesnego dzieciństwa mają szczególną rolę dla dalszego rozwoju dziecka. W tym czasie szczególną rolę odgrywa najbliższe środowisko. W tym wieku (również ze względu na przygotowanie do zadań szkolnych) szczególnie ważne jest dostrzeganie potencjału dziecka, możliwości oraz trudności w różnych obszarach funkcjonowania. Wysoka emocjonalność może utrudniać bądź opóźniać osiągnięcie dojrzałości w tym wymiarze. Świadomość zasobów dziecka pozwala w taki sposób kierować procesem wychowawczym i edukacyjnym, by rozwijać, poszerzać i modyfikować zasoby dziecka, nie zaś koncentrować się na deficytach czy trudnościach
Założenia projektu oparte zostały na koncepcji Wrażliwości Środowiskowej (czy wrażliwości na środowisko) (ang. Environmental Sensitivity). Jest to kontekst dla koncepcji wyjaśniających indywidualne różnice w zdolności do rejestrowania i przetwarzania bodźców środowiskowych. Autorem tego podejścia jest Michael Pluess.
JAKIE DZIAŁANIA PLANOWANE SĄ W PROJEKCIE?
MODEL
Opracowanie kompleksowego modelu wsparcia wysoko wrażliwych dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym
PODRĘCZNIK
Opracowanie podręcznika psychometrycznego do kwestionariuszy
WARSZTATY
Organizacja warsztatów dla kadry dydaktycznej na poziomie międzynarodowym oraz na poziomie krajowym przez każdą instytucję partnerską
KOMPENDIUM
Opracowanie kompendium wiedzy (wraz z przewodnikiem) na temat wysokiej wrażliwości dla rodziców i nauczycieli
PLATFORMA
przygotowanie platformy internetowej zawierającej zestaw kwestionariuszy oceny wysokiej wrażliwości oraz materiały edukacyjne i wspierające pracę z dzieckiem wysoko wrażliwym dla rodziców i nauczycieli (dla kadry dydaktycznej)